Konut finansman sistemi (mortgage) yasası neler getiriyor?
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), konut finansmanı ile ilgili yasaya son şeklini verdi ve yasanın Türkçe ve İngilizce metinlerini açıkladı. Yasa taslağı, önemli yenilikler içeriyor:
Konut finansmanından kaynaklanan alacaklar, rehinin paraya çevrilmesi yoluyla
da, haciz yoluyla da takip edilebilecek.
Kredi geri ödenmezse, taşınmazların gerek satış sırasındaki kıymet takdiri ve
gerekse bilirkişi incelemeleri SPK tarafından yetkilendirilmiş kişi ve kurumlarca
yapılacak. Ancak, bu konuda üç yıllık bir geçiş dönemi yaşanacak.
İpotekli sermaye piyasası enstrümanları çeşitlendiriliyor. Bunlar arasında,
ipotek teminatlı menkul kıymetler, ipoteğe dayalı menkul kıymetler, ipotek finansmanı
kuruluşları tarafından ihraç edilen sermaye piyasası enstrümanları ve konut
finansmanından kaynaklanan alacaklara dayalı senetler var.
İpotek teminatlı menkul kıymetler, bankalar ve ipotek finansmanı kuruluşları
tarafından ihraç edilebiliyor.
İhraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler karşılığında, konut finansman fonu
oluşturuluyor. Bu fondan elde edilen kazançlar, gelir vergisi tevkifatından
muaf oluyor.
Konut finansmanı sadece bankalar tarafından değil, finansal kiralama şirketleri
ve finansal şirketler tarafından da sağlanabiliyor. Böylece, yabancı yatırımcılar
da kolaylıkla sisteme girebilecek.
Karşılığında kredi verilecek gayrimenkullerin yapı kullanma izinlerinin alınmış
olması gerekiyor.
Konut finansmanı kuruluşları asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan,
şahsi kefilden borcun ifasını isteyemiyor.
İpotek teminatlı menkul kıymetlerin teminatları, kamu alacaklarının tahsili
amacıyla bile haczedilemiyor.
Tek konut için 100.000 YTL'ye kadar olan konut kredisi faiz ödemeleri Gelir
Vergisi'nden muaf tutuluyor.
Konut finansmanı sağlayan kuruluşların gider vergi ve harçlarında da önemli
indirimler var.
İpoteğe dayalı menkul kıymetlerin geri ödemelerinde, 400 milyon YTL'ye kadar
Hazine garantisi veriliyor.
Hazırlanan konut finansman sistemi, tasarruf sahibi ile konut alıcıları arasında
köprü vazifesi görecek. Konut alıcıları daha ucuz ve daha korumalı olarak borçlanabilecek.
Kurulacak sistem, finansal piyasaları geliştirecek ve inşaat sektöründe bir
patlama yaratacak. Bu, yeni iş alanları ve sermaye birikimi demek. Üstelik,
inşaat şirketleri de kayıt altında çalışmaya başlayacaklar ve standartlara uygun
konut üretecekler.
Vergi kanunlarında yapılacak değişikliklerin doğrudan Maliye Bakanlığı tarafından
Meclis'e sunulması sağlansaydı, daha iyi olurdu. Vergi yasalarında yapılan değişiklikler
konusunda Maliye'nin yazılı oluru alınmış olsa bile, uygulama sıkıntıları çıkabilir.
Sistem genel hatlarıyla iyi. Hayırlı olsun.
Milliyet/Yaman TÖRÜNER